Percentage và Percentile là 2 từ mà nhiều người có sự nhầm lẫn khi dùng trong câu. Bài này giải thích sự khác nhau về ý nghĩa và cách dùng của 2 từ Percentage và Percentile (phần trăm và bách phân vị).
Dưới đây là một ví dụ về cách dùng không chính xác khi dùng từ Percentile thay cho từ Percentage.
Ví dụ:
- “A small percentile of the rich.”
Nhiều người nghĩ rằng từ “percentile” là cách dùng mang tính lịch sự cao hơn hay giúp tăng tính lịch sự của câu, hay là kiểu nói/viết trong hoàn cảnh mang tính trang trọng hơn, thay vì dùng từ “percentage”.
Nhưng thực tế thì không phải như vậy.
Từ “percentage” mang ý nghĩa so sánh về mặt con số tính theo giá trị phần trăm, còn từ “percentile” mang ý nghĩa so sánh về mặt thứ hạng hay vị trí của một giá trị trong tổng số 100 bậc thứ hạng.
Từ “percentage” nghĩa là một phần của một cái gì đó được ước lượng trên tổng 100 phần (hundredths) của một số lượng cụ thể. Từ “percentage” cũng được dùng cho trường hợp không có một con số đo lường chính xác hay cụ thể.
Từ “percentile” được định nghĩa là vị trí (X) của một giá trị (A) được dùng để xác định ranh giới giữa 2 phần giá trị trong tổng thể 100 phần (Phần có giá trị A, và phần có giá trị B nhỏ hơn A). “percentile” của giá trị A là X, có nghĩa là các giá trị B nhỏ hơn A chiếm X% tính trên 100 phần các giá trị được xếp hạng.
Ký hiệu dùng đễ diễn đạt số “percentage” là ký tự phần trăm, ví dụ: “X%“.
Ký hiệu dùng đễ diễn đạt giá trị “percentile” là số thứ hạng, ví dụ: “Xth“.
Ví dụ:
- Điểm thi học kỳ của lớp 10 bạn sinh viên, trong đó có 1 bạn điểm 7, 6 bạn điểm dưới 7, 3 bạn điểm trên 7.
- Thì khi nói “percentile” của điểm số của sinh viên đó là 47 (hay percentile for a score of 500 is 47), nghĩa là điểm số của bạn sinh viên đó cao hơn 47% số sinh viên còn lại.
- Còn “percentage” điểm số mà sinh viên đó đạt được là 50% (500/100 điểm).