Một ví dụ trong một bản tin BBC có câu: “a complex and complicated investigation.” Câu hỏi đặt ra là: Có phải anh ấy đang lặp lại từ “complex và complicated” hay có chỉ là một cách nói tinh tế ở đây?
Complex và complicated
Complex và complicated đều có nghĩa là “xếp lại với nhau, đan xen vào nhau, khó tách rời”.
Complex
Complex như một tính từ có nghĩa là “không dễ phân tích” có từ khoảng năm 1715.
Complicated có nghĩa là “khó làm sáng tỏ” có từ năm 1656.
Trong định nghĩa thứ ba về complicated, OED đưa ra ví dụ: “to combine or mix up within a complex, intricate, or involved way.”
Ý nghĩa của complex và complicated là chủ đề cho nhiều cuộc thảo luận.
Đặc biệt là khi sử dụng công nghệ machine learning.
Lời khuyên là hãy hiểu nó một cách đơn giản.
Complex: Nghĩa là nhiều thứ, nhiều sự vật, sự việc. Sự phức tạp (Complexity) là không thể tránh khỏi khi có con người tham gia tác động vào kết quả.
Complicated
Complicated: Nghĩa là khó hiểu. Ví dụ, các hệ thống máy móc lớn như ô tô và máy bay có cấu tạo rất khó để một người có thể hiểu được, nhưng vẫn có thể hiểu được cấu tạo các chi tiết và cách vận hành của chúng.
Một ví dụ khác:
Machine learning được xây dựng để tìm câu trả lời cho các vấn đề complex.
Một hệ machine learning rất compicated.
Các hệ thống complicated được kết hợp bởi nhiều chi tiết do đó dễ bị hỏng.
Các thuật toán nhằm mục đích giải quyết các vấn đề complicated.
Complicated thì người ta vẫn có thể dự đoán hay biết trước kết quả.
Thiết kế của một chipset được sử dụng trong điện thoại hoặc máy tính rất complicated.
Để hiểu được cách thức hoạt động của một con chip sẽ mất nhiều thời gian. Ngay cả khi bạn là một kỹ sư điện tử giàu kinh nghiệm.
Vậy có thể hiểu là:
Complicated: Nghĩa là phức tạp, không đơn giản, nhưng vẫn có thể hiểu được hay phân tích được.
Coplex: Mặt khác, nghĩa là phức tạp khó kiểm soát và dự đoán.
Một ví dụ:
Sự thành công hay thất bại của một công ty mới sáng tạo ra một sản phẩm mới có thể được phân tích dựa trên một số yếu tố, nhưng người ta hoàn toàn không thể dự đoán được công ty hay sản phẩm đó sẽ thành công hay thất bại.
Dó là sự complex.
Vậy Complex nghĩa là không đơn giản và gần như không bao giờ có thể biết được đầy đủ về nó.
Các hệ thống mà cần hoặc có sự tương tác của con người sẽ được coi là complex mà không phải là complicated.
Người ta không thể dự đoán được hay điều khiển được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.